GÖMÜRGEN KÜLTÜRÜ - CAFER TAYYAR

(Kaynak kişi: Abdullah TÜRKÖZ)

Köyümüzde kimsesiz, hiç evlenmemiş “Cafer Tayyar” diye bilinen biri vardı. Mesleği köşkerlikti. Şair ruhlu, duygulu, herkese karşı saygılı, itikadı kuvvetli biriydi. Onun çok sayıda şiiri vardı ama yazılmadığından unutuldu. Ben kendisinden sadece üç tanesini öğrendim.

Köyde kalacak bir evi bile yoktu. Çinçikler’in Büyük Han’ın bir odasına somyasını atmış, orada yaşıyordu. Bu odada eskiden köyün büyükleri toplanarak sohbetler edilir, misafirler ağırlanır, Kur’ân-ı Kerim okunur ve öğrenilirdi. Her şeyin bir ömrü olduğu gibi, oda son günlerini yaşıyordu. Cafer Tayyar kaldığı zamanlar yıkılmaya terkedilmişti.

Cafer Tayyar’ın kader çizgisinde kimsesizlik, yoksulluk, çaresizlik, sahipsizlik... vardı. Ama o, bunların hiç birinden şikâyetçi değildi. Sonradan gelen felç, onu perişan etmişti! Geçimini sağlamak için çalışmak zorundaydı. Her ne kadar çevreden yardım yapılsa da, kendi yağıyla kavrulmanın tadı başkadır. Hani bir atasözünde “Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz.” Felçli hâlinde bile mesleğine devam etti.

Bir zamanlar seslerin kesilmediği odaya Cafer’den başka kimse kimseler uğramıyordu. Bu sessizlik uzun sürmedi. Kışın bastırmasıyla koyunlar evlere alındılar. İşte o gün Cafer’in odası yeni arkadaşlarıyla doldu!.. Bahara kadar koyunlarla kalması gerekiyordu. Cafer Tayyar, bundan da rahatsız olmadı. Soba derdinden kurtulmuş, sıcak bir ortam içinde kışı geçireceğine seviniyordu. Onu rahatsız eden bir şey vardı ki, “Büyük odanın mazisine yapılan saygısızlık!..” Cafer Tayyar, bu rahatsızlığını şiirle şöyle anlatıyor:

BÜYÜK ODA

Şen olurdu gündüz ile gecesi,

Elif Elif okunurdu hecesi.

Mullalara ders verirdi hocası,

Şindi büyük oda ahır mı oldun?

Şad olarak otururdu yârenler,

Sohbet edip, okunurdu Kur’ânlar.

Acımaz mı bu hâlini görenler!

Şindi büyük oda ahır mı oldun?

Sabah-akşam yenilirdi yemeği,

Yapan ustan nasıl vermiş emeği!..

İstemezdim sana böyle demeyi,

Şindi büyük oda ahır mı oldun?

Yürü Cafer Tayyar yoluna yürü.

Taş olsa da erir dağların karı.

Gırılsın Çinçikler, galmasın biri
Şindi büyük oda ahır mı oldun?

CAFER TAYYAR'IN DİĞER ŞİİRLERİ

ÖLÜM VAR!

Gafil insanoğlu almaz ibretten,

Gidenlerin teki dönmez gurbetten.

Vadesi yetenler içer şerbetten,

Düşün insanoğlu ölüm var ölüm...

Bir gün gidilecek dünyadan öte,

Var mı bu sözümde yanlış ve hata?

Seni bindirirler bir tahta ata,

Düşün insanoğlu ölüm var ölüm...

Şu yalan dünyada sürmedim demi,

Kur’ân’dan okudum Elif’i, Mim’i,

Eyerlenmiş atım, ağzında gemi...

Düşün insanoğlu ölüm var ölüm...

Der Cafer Tayyar’ım doğrult yönünü,

Has bahçende soldururlar gülünü!

Eğer yemiş isen bir gul hakkını,

Düşün insanoğlu ölüm var ölüm...

DÜNYA

Şu yalan dünyanın fenadır sonu,

Mutlaka gelecek Gıyamet Günü.

Toprah ettin gelen insanoğlunu,

Neyledin Adem’i, Havva’yı dünya?

Söyledik de sözlerimiz suç oldu,

Sana önce gelen şimdi göç oldu.

Ahir Zaman Peygamberi nic’oldu?..

Kimlere sürdürdün sefâyı dünya?

Der Cafer Tayyarım sözüm söyleye

Kim galır ki ikindiye, öğleye?..

Hani nerde galdı onca evliya?

Yıhdın viran ettin yuvayı dünya!..